შემინდეთ, ამ დღეებში საერთოდ ვერ ვწერდი, სუსტად ვიყავი, მხნედ ყოფნის შეზღუდული დრო კი, ოჯახისა და მკურნალობის გარდა, მთლიანად ე.რ.ი.-ს საქმეებზე მიდიოდა.

აი, დაპირებული თავიც ჩემის ექიმების შესახებ.

კონფიდენციალურობის გამო ბევრს ვერ მოვყვები, თუმცა, ამ დღეეებში დამატებითი სამედიცინო ინფორმაცია მექნება, რომელიც, სამწუხაროდ, ჩემი ხელოვნურად მოწამვლის ვერსიას გააძლიერებს – ექიმებისგან დამოუკიდებლად – და მისი სპეციფიკიდან გამომდინარე, თუ საჭიროდ ჩავთვლი, მასაც მაქსიმალურად ფაქტობრივად გაგიზიარებთ.

საერთოდ, როგორც უკვე ამ დღიურშიც მითქვამს, მოწამვლის ვერსიის ძიება და განხილვა ექიმების საქმე და კომპეტენცია არ გახლავთ, მათი საქმეა დაავადების ზუსტი დიაგნოზი და ეფექტური მკურნალობა, რასაც ისინი ჩემს შემთხვევაშიც აკეთებენ.

მაგრამ, როდესაც, რა თქმა უნდა, ჩემი კლინიკური შემთხვევის სპეციფიკიდან გამომდინარე, ნებსით თუ უნებლიედ, გაკვრით მაინც ვეხებით ხოლმე დაავადების გამომწვევ შესაძლო მიზეზებს, ისეთები მესმის ხოლმე, რომ ზოგჯერ სურვილი მიჩნდება საზოგადოებას გავუზიარო – არა რაღაც პოლიტიკური ქულების დასაწერად, არამედ ჭორების მინიმიზაციის გამო და საზოგადოებისათვის პირველწყაროს მხრიდან მაქსიმალურად ობიექტური ინფორმაციის მიწოდების მიზნით.

ის, რომ ეს ინფორმაცია რაიმე საგამოძიებო მოქმედებას გამოიწვევს ამ ჩვენს ორმაგი ოკუპაციის ქვეშ მყოფ სახელმწიფოში, მაგაზე არავითარი ილუზიები აღარ დამრჩა და დიდი ხანია ხელი მაქვს ჩაქნეული ამ ნაც-ქოცურ სიამტკბილობის “საჩინოვნიკო” აპარატზეც და მათზე მიტმასნილი, მატრიცის მონა-მორჩილი, ყველა სხვა პარტიის ბინადრების მხრიდან.

ზოგიერთმა ექიმმა – აშშ-დან, გერმანიიდან, ინგლისიდან, ისრაელიდან, რუსეთიდან – ვისთანაც მუშაობა გვიწევს, არც კი იცის ჩემი ვინაობა, ამ შემთხვევის პოლიტიკური მდგენელი, უცნაურზე უცნაური დამთხვევების ქრონოლოგია, ჩვენი ბრძოლის რაობა, აუხსნელი ჟურნალისტური აურზაური, რომელიც ჭინკებმა თავად ატეხეს ჩემს მოწამვლაზე და მერე, როდესაც ცოცხალი დავრჩი, ერთიანად გაისუსნენ – რაზეც ვწერდი წერილში „ჩემი დაავადების უცნაური გარემოებები“ (იხილეთ წერილი: https://cutt.ly/bRGSi5i).

ამ ექიმებმა უბრალოდ იციან ჩემი ასაკი, ანალიზები, ხელში უჭირავთ გულიდან და ძვლიდან ამოჭრილი ნაწილაკები და ზურგის ტვინის ეგზემპლარები, რომლებიც მათ ევროპაშიც გადავუგზავნეთ და ამ მონაცემებისა და სამთვიანი მიმდინარე მძიმე ქიმიოთერაპიის ანალიზების დინამიკის მიხედვით ადგენენ დიაგნოზსაც და პროგნოზებსაც.

სწორედ მათ ობიექტურ, სამეცნიერო-პრაქტიკულ აზრზე დაყრდნობით გიზიარებთ და გაგიზიარებთ მომავალშიც ყველაფერს, რასაც, საზოგადოებისათვის საგულისხმოდ ჩავთვლი, როგორც პაციენტი, ისე, რომ ამ ექიმებს არაფერი დავუზიანო ან ვავნო.

და თუ ჩემი უახლოესი კონსილიუმი რაიმე დამატებით ასეთ ფაქტს გამოავლენს, იმავე ობიექტურობით მოგახსენებთ მასზეც.

ისიც მითქვამს, რომ ჩემს ფსიქიკას, რატომღაც ჯიუტად არ სურს დაიჯეროს, რომ მომწამლეს და მუდმივად საპირისპიროს დამტკიცების საბაბს ეძებს.

რომ გითხრათ, საერთოდ დიდად ვდარდობ ამაზე, არც ეს იქნება სიმართლე, ჩემმა მოძღვარმაც იგივე მირჩია და მეც ზუსტად მანდ ვიყავი პირველივე დღეებიდან: ყველაფერი უფლის ნებაა, დიდება მის სახელს და მადლობა მას ყველაფრისათვის!

საერთოდ არ მაქვს არც დრო, არც თავი და არც სურვილი ამ ძიებისა. უბრალოდ, ზოგჯერ, როდესაც ამგვარი ანალიზისა და სამედიცინო განხილვებისას რაღაც აშკარად ანომალიური ამოტივტივდება, გონი ნებსით თუ უნებლიედ უბრუნდება ამ საკითხს, არა რაიმე დიდი ნერვიულობით ან ვნებით, არამედ, მშვიდად.

რაც შეეხება ჩემს ნახსენებ გულწრფელ არ-სურვილს მიზანმიმართული მოწამვლის ვერსიის დაჯერებისა, არა მგონია ეს იმის გამო მქონდეს, რომ მეშინოდეს აწი რას მიზამენ, რადგან, მასეთ შემთხვევაში, შეკვეთა ვერ შესრულდა ბოლომდე.

ეგ რომ იყოს, საერთოდ გავჩერდებოდი ამ გზაზე და ვინ ვერ გამიგებდა, მაგრამ, არა – ვფიქრობ, აქ საქმე გვაქვს თუნდაც ჩემისთანა უღირსი ქრისტიანის ან უბრალოდ ადამიანის არ-სურვილთან ასეთი უმოწყალო ბოროტების არსებობა დაიჯეროს.

ვის არ გვქონია შემთხვევა, როდესაც ტელევიზორის ნაცლად, ჩვენი თვალით გვინახავს სისასტიკე – არა ტელევიზორში, არამედ პირდაპირ, და მაინც არ დაგვიჯერებია ის, რასაც ვხედავდით.

ეს იმითაც მტკიცდება, რომ ასეთ დღეებში, როდესაც მოწამვლის ვერსია უტყუარად მეჩვენება, მე არავითარი შურისძიების ან მრისხანების განცდა არ მეუფლება.

სხვაზე რომ იყოს, შეიძლება მქონოდა, მაგრამ, ჩემთან მიმართებაში, მხოლოდ ვლოცულობ ხოლმე მაგ შესაძლო ბოროტების ჩამდენი ხალხისათვის და უფალს ვევედრები შეუნდოთ მათ, თუ ისინი მართლა არსებობენ. არა იმიტომ, რომ რაღაც დიდი ქრისტიანი ვარ, არამედ, იმიტომ, რომ მართლა ასე უნდა გულს, ხატებთან მარტო დარჩენილს.

დღიურის ეს თავი კი სულ სხვა რამეზეა. უბრალოდ, მინდა მადლობა ვუთხრა ჩემს ექიმებს, ვისი ხელითაც ნამდვილი სასწაულია, რომ აქამდე ცოცხალი ვარ და განსაკუთრებით კი, ერთ კაცზე მინდა ვისაუბრო.

ის კაცი ჩემი კახელი ძმაკაცია, ამერიკაში მოღვაწეობს და რომ ვახსენე უნდა დავწერო შენზე დღიურში-მეთქი, კაი, თუ ძმა ხარ, ჩუმად საქმის კეთებას და ლოცვას რა ჯობიაო, მომიჭრა კახურად და მეც კახურადვე ვეტყვი, არც ის ვარგა ვირო-მადლიო, და ამიტომ, მისი არ-სურვილის მიუხედავად, სწორად მიმაჩნია მასზე და ჩემს სხვა ექიმებზეც მოგიყვეთ, როგორც საოცარ თავგადასავალზე ამ თვეებში უფლისაგან გამოგზავნილი ხალხის სახით.

ამ ჩემ ძმაკაცს გელა მჭედლიშვილი ჰქვია, ასე, 30 წელია რაც ამერიკაში ცხოვრობს თავის ლამაზ ქართულ ოჯახთან ერთად, იქ ისწავლა და მუშაობს, ჯერ კარდიოქირურგი იყო, მერე ნეფროლოგი გახდა, ამჟამად ლოს-ანჯელესში მოღვაწეობს.

გელა ნაღდი კახელია, ჩვენ ერთმანეთს მაშინვე ვიცნობდით, როდესაც დაახლოებით ერთდროულად მოვხვდით ამერიკაში სასწავლებლად, მაგრამ, სულ რამდენიმე წლის წინ დავძმაკაცდით.

მასზე მაშინვე მქონდა გაგონილი, რომ არის ასეთი ვუნდერკინდი თელავიდან, რომელმაც თელავში თავისით ისწავლა ყველაფერი და ურთულეს ამერიკულ სამედიცინო გამოცდაში მსოფლიოს უმაღლეს პროცენტში მოხვდა, რომ მას აქვს რაღაც არანორმალურად მაღალი ინტელექტის მაჩვენებელი – IQ და ამერიკელებისთვისაც კი, გასაოცარი შრომისუნარიანობა.

და ჯერ კიდევ მაშინ, ბევრი ქართველი სტუდენტის – მათ შორის ჩემმა – კეთილისმყოფელმა, დოქტორმა კენ უოლკერმა (რომლის გარდაცვალებასაც, თუ გახსოვთ, მე ცალკე ტელემიმართვა მივუძღვენი: https://www.youtube.com/watch?v=xXEX0wEY7Ss), გელათი აღფრთოვანებულმა, დახმარების ხელი გაუწოდა მას ემორის უნივერსიტეტში სამედიცინო ფაკულტეტზე სწავლისათვის – აშშ-ს ერთ-ერთ საუკეთესო უნივერსიტეტში, სადაც მეც ვსწავლობდი მაგისტრის ხარისხზე ბიზნესის ადმინისტრირებას, ანუ საქმის მართვის მეცნიერებასა და ხელოვნებას.

ამ ბოლო თვეებში, ჩვენი ოჯახისთვის ურთულეს პერიოდში, მე და ნინოს – რომელსაც ასევე ძალიან უყვარდა კენი, რომელიც წელიწადში რამდენჯერმე სტუმრობდა საქართველოს და სულ ჩვენთან მოდიოდა – არაერთხელ გვითქვამს, კენი რომ ცოცხალი ყოფილიყო, რამდენად გაგვიადვილდებოდა ამ ურთულესი გადაწყვეტილებების მიღება, ახლა კი, ვხვდები, რომ ეს საქმე სწორედ გელას ხელით გაგრძელდა.

კენი ბაბუაჩემმა, პროფესორმა ლევან ჭანტურიშვილმა მონათლა მართლმადიდებლად, ნათლობისას სახელად პეტრე ეწოდა, მერე მონა ღვთისა პეტრე ჩემი მეორე ვაჟის, გიორგის ნათლია გახდა, მაგრამ, მე კენისადმი სულ ვალში ვგრძნობ თავს იმ უამრავი სიკეთისათვის, რაც მას უკეთებია ჩემთვის და ბევრი ქართველი სტუდენტისათვის ამდენი წლის განმავლობაში.

ვაგლახ, რომ მათი სრული უმრავლესობა, რომლებიც სამედიცინო სფეროში მოღვაწეობენ, ვერ დაბრუნდა საქართველოში, არა ფინანსების უქონლობის, არამედ ჩვენს ქვეყანაში მათთვის შესაბამისი სამედიცინო პირობების არარსებობის გამო, თუმცა, ბევრი მათგანი, შეძლებისამებრ, ბევრს აკეთებს ხალხის შორიდან დასახმარებლად საქართველოში და სხვა ემიგრანტებთან ერთად ამდენი წელია ნატრობს, როდის შეეძლება სამშობლოში ცხოვრება.

ჩემი და გელას დაძმაკაცების ამბავი კი, ასე მოხდა ამ რამდენიმე წლის წინ. გელამ მომწერა, ვიცი, რომ წლების წინ საქართველოში დაბრუნდი და მშურს შენიო, ესა და ეს ვარ, თუ გახსოვარო, როგორ არა-მეთქი, ჰოდა, თბილისში რომ ჩამოვალ, შევხვდეთო, თითო ჭიქა დავლიოთო. შენ გაიხარე-მეთქი და ასეც მოხდა.

სამადლოზე დავსხედით „აგარაკში“, ძმური სუფრა გავშალეთ და გელამ გულიდან რაღაცეები მითხრა საქებარი და ჩემგან დაუმსახურებელი, მაგრამ, მაგ პურის ჭამისას მასში სამშობლოსადმი ის დარდი და სიყვარული ვიგრძენი, რასაც ყველა კარგი ქართველი ატარებს და ეგრევე მივხვდი, რომ ეს კაცი ჩემი ძმაა.

მას მერე რამდენიმე თვეში ერთხელ მიმოწერა გვქონდა და ვიყავით ასე.

მე სულ ვექაჩებოდი, საქართველოში გადმოდი-მეთქი, მაგრამ, ჩემი რა ქაჩვა უნდა მასეთ კაცს, ჩემზე უფრო ნატრობს მაგას, ისევე, როგორც ყველა პატრიოტი ემიგრანტი.

ეს ამბავი რომ მეტაკა, ამ ჭინკების ტელევიზიებიდან გაუგია – აუხსნელად რომ ატეხეს სკანდალი მოწამლესო, მერე, ცოცხალი რომ დავრჩი, ერთიანად რომ რომ გაისუსნენ – და გულგახეთქილმა დამირეკა, რა ხდებაო.

მე უკვე თურქეთში ვიყავი, პირველი დიაგნოზის ვარაუდით დაშოკილი და იმედგაცრუებული, რომ თბილისში ვერ ვბრუნდებოდი 5 ივლისამდე.

მაგრამ, იმ თურქმა ექიმმა, გვარად გულტეკინმა (მე მერე მას „გულთექიმი“ შევარქვი), რომელიც ავსტრიაში ნასწავლი კარდიო-ექოსკოპისტი იყო და რომელმაც სრულიად შემთხვევით მნახა პირველმა, იმიტომ, რომ გულზე არავითარი ეჭვი არ იყო, ზუსტად დასვა სავარაუდო დიაგნოზი – თუ გახსოვთ, ჩემს წერილში „ჩემი დაავადების უცნაური გარემოებები“, რომელიც მერე ჭინკებმა წააშლევინეს ფეისბუქს „მსოფლიო საოჯახო კონგრესის X”-ს გვერდიდან და თავად გვერდი დღემდე „გაწითლებული“ ანუ ნაწილობრივ დაბლოკილი აქვთ, რომ ხალხი ხშირად ვერც ხედავდეს და ვერ აზიარებდეს იქიდან მასალებს, ვყვებოდი, როგორ შეცბა ის, როგორ დაუძახა კოლეგებს და როგორ მითხრა, რომ ეს უიშვიათესი დაავადება მარტო წიგნებში მაქვს ნანახი და მისი სპეციალისტი არ ვარ, მაგრამ, გული გაჩერების პირას გაქვთ, არც ვიცი, როდის მოხდება ეს და ჯობია გული ხვალვე გადაინერგოთ, ალბათ, ღვიძლთან ერთად, თორემ, თვეზე მეტი სიცოცხლე თქვენ არანაირად არ გიწერიათო.

ეს მოვუყევი გელას და ამით დაიწყო ამ საოცარი კაცის ჩართულობა, რომელიც ყოველდღიური გახლავთ და სიმართლე გითხრათ, მე მსგავსი არაფერი მინახავს.

ნინომაც მითხრა, ძმა ან შვილი რომ გყოლოდა ექიმი, ასე ვერავინ ჩაგყვებოდა ბოლომდეო.

მე არ შეგაწყენთ თავს აქ გელას ქებით და ყველა დეტალის მოყოლით, ეს ფიზიკურად შეუძლებელიც არის, მაგრამ, გეტყვით რომ ლოს-ანჯელესთან დროში თორმეტი (თუ რამდენი) საათის განსხვავების მიუხედავად, საქმე გვაქვს მუდმივ კონტროლთან მისივე დახმარებით შერჩეული ექიმებისა და მკურნალობის პროტოკოლისა, ურთულესი დიპლომატიისა ამ სხვადასხვა ქვეყანაში მცხოვრებ ექიმებთან კოორდინაციისას და გამუდმებული ლოცვისა.

ხშირად მოდის ფოტოები მის ულამაზეს ოჯახთან ერთად – უნდა ნახოთ მისი ბიჭი როგორ მღერის ქართულ სიმღერებს – დაახლოებით ასეთი წარწერით: „ახლა ღამის წირვაზე ვიყავით, ძმაო, და შენთვის ვილოცეთ მთელმა ოჯახმა, ყველაფერი კარგად იქნება, აი, ნახავ!“

და მიუხედავად იმისა, რომ გელა თავად არ არის ამ უიშვიათესი დაავადების სპეციალისტი, ჩემი მკურნალი ექიმებიც აღიარებენ, რომ გაოცებულები არიან მისი მხრიდან დეტალების ცოდნით და რაღაც ახალსაც კი იგებენ მისგან.

მაგრამ, აქ მთავარია მისი გული და დამოკიდებულება საქმისადმი, ის, რაც ნამდვილ ქართველს, ქარ-თუელად ქმნის (იხილეთ: ლევან ვასაძე და მეგობრები – საუბარი #3 – “იბერიული ლოგოსი” – https://www.youtube.com/watch?v=vFnmMzA6QGY).

გელათი რომ არ შემოვიფარგლოთ, უკვე ნახსენები თურქი ექიმის გარდა, არ შემიძლია არ ვახსენო და მადლობა არ ვუთხრა ჩემს მთავარ მკურნალ ექიმსაც და კიდევ რამდენიმე ადამიანს – თან, ნება მიბოძეთ, ეს მსუბუქად და თანმიმდევრობით გავაკეთო, რათა თავი არ შეგაწყინოთ.

სტამბოლშივე ყოფნისას საოცრად გამიმართლა, რომ გავიცანი ჩვენი იქაური გურჯი, ახოვანი, თავადის ჯიშისა და ქცევის ადამიანი, დიდებული კარდიოლოგი, ბატონი ისმეტ მიქელაძე და მისი მეგობარი, ქართულ-თურქული ბიზნეს ასოციაციის თავმჯდომარე თურქეთის მხრიდან, ბატონი ჯემალ აღაიშვილი, მეუღლით, ულქუ მიქელაძით.

ეს სწორედ ის საღამო იყო, როდესაც მე და ნინო, განაჩენის მსგავსი ამ დიაგნოზით განცვიფრებულები, სასტუმროში ვისხედით და რვა შვილზე ვსაუბრობდით – ნინოს ანგელოზებრივ და უვაჟკაცეს პიროვნებაზე მე აქ არც კი დავიწყებ წერას.

ამ დროს შემეხმიანა ბატონი ისმეტი, საქართველოში თურქეთის ელჩს, ქალბატონ ფატმა ჯერენ იაზგანს შეუთვლია ბატონი ჯემალ აღაიშვილისთვის, თურქეთში ჩემი ვიზიტის შესახებ და ვახშამზე დაგვპატიჟა.

რა გვევახშმებოდა მე და ნინოს, მაგრამ, ვესტუმრეთ ამ კარგ ხალხს და ბოსფორის პირას, მშვენიერ საღამოს, ერთ-ერთი რესტორნის ტერასაზე გავიცანით ერთმანეთი.

ის სიყვარული და ის ნატვრა, ამ მესამე თაობის საქართველოდან გადმოხვეწილი გურჯებისა, ის მოფერება და სადღეგრძელოები, რაც იქ ითქვა, ცალკე პოეზიაა, და მიუხედავად ჩვენი მძიმე მდგომარეობისა (მე უფრო ნინოზე ვდარდობდი, ვიდრე ჩემს ფიზიკურ კონდიციაზე), მალამოდ მოედო ჩვენს გულს, მეორე დღესაც გაგრძელდა, უკვე ბატონი ჯემალის სახლში ჩვენი სტუმრობისას, სადაც კიდევ ერთი საოცარი გურჯი წყვილი გავიცანით და ამრიგად, უფლის ნება იყო, რომ ამ ურთულეს შაბათ-კვირას ჩვენ მარტონი არ ვყოფილიყავით და ამ კარგ ხალხთან ერთად გადაგვეყოლებინა გული.

მე მათ ვერ დავუმალავდი ჩემს მდგომარეობას და შეძლებისდაგვარად, რბილად ავუხსენი, რაც ხდებოდა და ის შეწუხება, ის გვერდში დგომა, ის გამხნევება, ალტერნატიულ ექიმებთან ჩვენი გაგზავნა და „ღმერთით, ყველაფერი კარგად იქნება“, რაც მაგ ადამიანებმა იმ დღეებში სტამბოლში არ დაგვაკლეს, მე და ნინოს არასოდეს დაგვავიწყდება. მარტონი რომ ვყოფილიყავით, ბევრად უფრო გაგვიჭირდებოდა, თუმცა, არც მე და არც ნინო არ ვართ მხდალი ადამიანები.

ამასობაში გელასთან რამდენიმე საუბარი მქონდა, მან, რა თქმა უნდა, იმთავითვე იცოდა რა არის ამილოიდოზი, თვითონაც მითხრა, არ არსებობს, ეგ უიშვიათესი რამ ამ საღ-სალამათ კაცს ასე უცბად დაგტაკებოდა მაგ ინტესივობით, მითუმეტეს, რომ შენი აპრილის შემოწმების საბუთები ვნახე და სრულიად სუფთა იყავიო და დავიწყეთ ფიქრი, რა გვექნა.

ცხადი იყო, რომ წინ გველოდა გრძელი და რთული სპეციალიზირებული კვლევები, საკითხი იყო სად და როგორ ჩაგვეტარებინა ისინი – ჩემი გულის კრიტიკული მდგომარეობიდან გამომდინარე და გაუთავებელი კოვიდ-შეზღუდვების გამო, სხვადასხვა ქვეყნების ჩაკეტვის პერმანენტული საფრთხის პირობებში.

მე გელას ისიც ვუთხარი, რომ მიუხედავად მიღებული შოკისა, როგორც კი საქართველოს მოვშორდი, ეგრევე უკეთ გავხდი, დასიებული ფეხები დამიცხრა, ხველამ, რომელიც ორიოდე თვე განუწყვეტლივ მახრჩობდა, იმ დღესვე გამიარა, ძილი დამიბრუნდა და ქოშინიც შემიმცირდა, მიუხედავად იმისა, რომ ჩემთვის არაფერი წამალი არ დაუნიშნავთ ერთი აბი ბანალური შარდმდენის გარდა.

რაც მთავარია, როგორც მერე გაირკვა, ასევე თავისით, აუხსნელად დაიწყო გაუმჯობესება გულის ფრაქციის მაჩვენებელმა ანუ მისი კუმშვისა და ჟანგბადის გამოსროლის ინდიკატორმა, რაც უკვე ვერანაირად ვერ აიხსნება ვერავითარი შარდმდენით.

და რომ, ასევე ჩემნაირმა ხველამ, რომელიც ბოლო დღეებში აეკიდათ გურია-აჭარაში მხარდამჭერებთან შეხვედრებზე ჩემთან ერთად მყოფ სოსო მანჯავიძესაც, შოთა გლურჯიძესაც და ლევან დადიანსაც, მათ უმალ და უკვალოდ გაუარათ (მადლობა ღმერთს), როგორც კი ერთმანეთს დავშორდით – როდესაც 16 ივნისს მე ბათუმიდან თურქეთში გადავფრინდი, ისინი კი თბილისში დაბრუნდნენ ოჯახებთან, იმის მოლოდინში, რომ სტამბოლში უცბად გავივლიდი სამედიცინო შემოწმებას და 5 ივლისამდე კვლავ თბილისში დავბრუნდებოდი.

რადგან იყო ნებისმიერ მომენტში გულის გაჩერების საფრთხე და ასევე, მისი სასწრაფო გადანერგვის პირველადი რეკომენდაცია, გელას ვკითხე, ბატონ ლეო ბოკერიასთან ხომ არ გადავფრინდე მოსკოვში, რადგან ბაკულევის სახელობის გულის ქირურგიის ცენტრი, რომელსაც ბატონი ლეო ხელმძღვანელობს, მსოფლიოში ყველაზე მეტ ოპერაციას აკეთებს გაჩერებულ გულზე – წელიწადში 6 ათასს.

გელამ მითხრა, რას ამბობ, ბოკერია და მისი ცენტრი მსოფლიო ავტორიტეტები არიან მაგ სფეროში, მე სტუდენტობაში მისი ნაშრომებით ვსწავლობდი მოციმციმე არითმიას და ერთხელ შევხვდი კიდევაც, და სანამ ჩვენი გაუთავებელი კვლევები იქნება, მაგაში მაინც დაზღვეულები ვიქნებით, ძალიან კარგი აზრიაო.

შევეხმიანე ბატონ ლეოს, მანაც უმალვე გადმომირეკა, ყურადღებით მომისმინა, მითხრა, ლევან, 50 წელია ამ სფეროში ვარ და მასეთი შემთხვევა სულ 2 მინახავს, არა მგონია ეგ გჭირდეს, ჩამოდი და ყველაფერს გავარკვევთო.

მაქედან იწყება ლეო ბოკერიას ჩემზე გადაყოლა, საოცარი ყურადღება და ზრუნვა.

მან მომიჩინა თავისი ერთ-ერთი არაჩვეულებრივი მოადგილე, ნინოწმინდელი და თბილისში ნასწავლი სომეხი კაცი, არტაკ ისპირიანი, სიმშვიდისა და ზრდილობის განსახიერება, საქართველოს სიყვარულითა და არაჩვეულებრივი იუმორით სავსე ადამიანი და ბაკულევის ცენტრის სპეციალისტებმა სულ რამდენიმე დღეში შეძლეს ძალიან ძნელი რამ და სამწუხაროდ, კომპლექსურად გამორიცხეს ყველა სხვა ტიპის გულის დაავადების ალბათობა… დეტალებით თავს არ შეგაწყენთ.

ეს იყო ძალზედ ინტენსიური კვლევების კომპლექსი და მათვე ჩამიტარეს – ჩემი დაძინების გარეშე – კისრის არტერიიდან გულში დანით შესვლის ურთულესი ოპერაცია ანუ ბიოფსია და გულიდან ამომაჭრეს 6 ნაწილაკი, რათა ისინი გადაეგზავნათ იშვიათი დაავადებების სპეციალიზირებულ ტარეევის ინსტიტუტში, პროფესორ მოისეევთან – სეჩენოვის პირველ სამედიცინო ინსტიტუტში.

ჩემი ასაკის, ჯანმრთელობისა და კლინიკური სურათიდან გამომდინარე, პროფესორი მოისეევი და მისი კოლეგა, პროფესორი რამეევიც უნდობლად შეხვდნენ ამ დიაგნოზს, მაგრამ, სამწუხაროდ, სპეციალიზირებულ ლაბორატორიებში ჩატარებულმა გულის ნაწილაკების ანალიზმა, სისხლის გაღრმავებულ ანალიზებთან ერთად, დიაგნოზი დაადასტურა.

როდესაც გავიგე, რომ ნამდვილად ამილოიდოზი მჭირს, რომ მისი სამი ძირითადი ტიპი არსებობს და რომ AL ტიპი ყველაზე აგრესიული და საშიშია ჩემთვის, მაგრამ, სამაგიეროდ, ის არ არის გენეტიკური, ვლოცულობდი, რომ ჩემს შემთხვევაში სწორედ AL ტიპი დადასტურებულიყო, რადგან ამდენ ბავშვზე და მათ შთამომავლობაზე არ ყოფილიყო მისი გამეორების საფრთხე.

და როდესაც (მადლობა ღმერთს) სწორედ ეს მოხდა – გენეტიკური და ის მესამე ტიპი გამოირიცხა და AL ტიპის შეძენილი ამილოიდოზი დამიდასტურდა – ბუნებრივია, მე ეს უკვე მივიღე, როგორც უდიდესი საჩუქარი და შვება და ვმადლობდი უფალს ამისათვისაც.

იქვე გაჩნდა ეჭვი მეორე დაავადებაზეც, კერძოდ, სისხლის კიბოზე, რომელსაც მრავალმხრივი ან მრავალჯერადი მიელომა ჰქვია და რომელიც მოგვიანებით ასევე დამიდასტურდა.

თუ ძვლის ტვინში დარღვევის შედეგად, ამილოიდოზი სხეულში შხამიან ცილებს წარმოქმნის, რომლებიც სხვადასხვა ორგანოებში ილექება – როგორც წესი, თირკმელებში, შემდეგ ღვიძლში და მერე, უფრო იშვიათად, გულში და მათ კლავს – სისხლის კიბო ანუ მიელომა ძვლების მსხვრევას იწვევს.

მაგრამ, აი, რა არის საგულისხმო და ნახსენებ წერილში უკვე ვწერდი ამაზე: როგორც წესი, ასეთი წყვილის შემთხვევაში, პირველადი სწორედ სისხლის კიბოა და მისი წინ წასული სტადიით გაწვალებულ, ძირითადად, ასაკოვან პაციენტებს, რომლებსაც მრავალწლიანი ქიმიისა და სხვა მკურნალობის გამო თირკმელები უფუჭდებათ, უწევთ დიალიზზე დაერთება და წლობით მისით წვალება, და სწორედ ამ დიალიზის შედეგად უჩნდებათ ამილოიდოზური შხამიანი ცილების დანალექები თირკმელებში.

მე კი, გამოდის, მიელომა, როგორც პირველადი დაავადება, რომელიც, მათ შორის რადიაციული დასხივებითა და მოწამვლით ჩნდება, რაღაცნაირად, „ზრდილობისათვის“ დამემართა საწყისი სტადიის ფორმით და, თირკმელებისა და ღვიძლის ხელუხლებლად, ისეთი ძალით ეტაკა პირდაპირ გულს, რომ კინაღამ გამიჩერა ის, თან მაინცდამაინც მაშინ, როდესაც ვიწრო წრეში – მათ შორის მარტ-აპრილში – პოლიტიკაში შესვლაზე დავიწყე საუბარი, სწორედ მაშინ დამეწყო ის აუხსნელი ხველაც და მერე ყველაფრის გაუარესება, თან იმ პირობებში, რომ როგორც ნახსენებ წერილში ვთქვი, როგორც კი საქართველოდან წამოვედი, ეგ რაღაც აფეთქებული და გულის გამჩერებელი ულტრა-აგრესიული ამილოიდოზის ცილების დალექვა თავისით გაჩერდა, და სანამ მე თვენახევარი იმას ვიკვლევდი, მჭირს თუ არა მართლა ეს ჯანდაბა – წინ აღარ წასულა, მიუხედავად იმ უმძიმესი შოკისა, რაც განაჩენის გამო მივიღე და ამ პერიოდში არავითარი მკურნალობისა, ერთი კინკილა აბი შარდმდენის გარდა. მეტი რაღა ვთქვა უცნაური, არც ვიცი. აქვე შეგიძლიათ იხილოთ აღმოსავლეთ ევროპის და ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნების ჭინკების მთავარი კოორდინატორის, კრისტინა პუშოუს წერილი ჩემზე (რომელიც მან 2019 წლის ივნისში, „ვერის ბაღის“ მოვლენების შემდეგ გამოაქვეყნა), რომ აუცილებლად უნდა გამაჩერონ: https://cutt.ly/LRHyaqG

დავუბრუნდეთ ჩემს ექიმებს.

არ შემიძლია არ ვახსენო ჩემი უახლოესი ორი მეგობარი მოსკოვში, ორივე განათლებით ექიმი, მაგრამ მესაქმეები, რომლებთან ერთადაც მე კორპორაცია „სისტემაში“ ვმუშაობდი და საიდანაც თოთხმეტი წლის წინ წამოვედი. მათ ჰქვიათ ლეონიდ მელამედი და ვლადიმერ გურდუსი, ვლადიმერის ქალიშვილი, ალექსანდრა, ჩემი საყვარელი ნათლულია. ისინი თავის დროზე სადაზღვევო კომპანია „როსნოში“ მუშაობდნენ, რომელსაც მე, სხვა კომპანიებთან ერთად, ვხელმძღვანელობდი, როგორც კორპორაციის სტრატეგიის უფროსი. ეს იყო მანამ, სანამ სეჩინი, პუტინის სანქციით, კორპორაციის ნახევარ ბიზნესს წაიღებდა და თავად მის ხელმძღვანელს, ვლადიმერ ევტუშენკოვს, გაკოტრების პირას მისულს, შინაპატიმრობაში გაუშვებდა რამდენიმე თვით.

ლეონიდი და ვლადიმერი მთელი ცხოვრების მეგობრებად დარჩნენ და ამჟამად, სამედიცინო ბიზნესშიც არიან ერთად. როდესაც ჩემი ამბავი გაიგეს და შეიტყვეს, რომ მოსკოვში ვარ, გელასავით გადამყვნენ ზედ, იმ ურთულესი გადაწყვეტილებების მიღებასა და მკურნალობის ორგანიზებაში, რასაც ნამდვილი მეგობრისგან ელოდები კაცი ასეთ დროს. თან, ისე დაემთხვა, რომ შარშან ვლადიმერი კინაღამ დაგვეღუპა უმძიმესი მედიასტინიტით და სულ ვლოცულობდით მისთვის, მისი ცოლი, გალინა, ასევე ჩემი უახლოესი მეგობარი და რუსეთში მართლმადიდებლური, საშინაო განათლების ერთ-ერთი მთავარი ორგანიზატორია.

ამ ორმა კაცმა, გელას ზედამხედველობის ქვეშ, მაპოვნინა ჩემი არაჩვეულებრივი მკურნალი ექიმი ისრაელში, ქალბატონი პაულინა პოტოჩენკო, რომელიც არის პროფესიონალიზმისა და ზრდილობის განსახიერება, რომელიც ხელმძღვანელობს ამ ურთულეს პროცესს და მე მისი ძალიან მადლიერი ვარ.

პროტოკოლის შერჩევისას (იყო რუსული და იყო საერთაშორისო – ჩვენ საერთაშორისო ავირჩიეთ) და პირველი ეტაპის, ანუ მრავალთვიანი მძიმე ქიმიოთერაპიის ჩატარების ადგილის შერჩევისას, რომელსაც, აი, მეოთხე თვეა რაც გავდივარ, ძალიან გამიჭირდა, იმიტომ, რომ ამდენი ჩემზე ჭკვიანი ხალხი სხვადასხვა აზრზე იყო და კამათის ბოლოს ყველა მე მეუბნებოდა: ლევან, არც შენ ხარ სულელი და შენ უნდა გადაწყვიტო, შენი სიცოცხლეა აქ სასწორზეო.

ნინო რომ არა, არ ვიცი, რას ვიზამდი, იმ დიაგნოზის დადასტურების მოლოდინზე მძიმე, ის ერთი კვირა აღმოჩნდა, რომელიც ამ კონსილიუმებზე და კონფერენციებზე დაგვეხარჯა, მაგრამ, ნინოზე არაფერს მოვყვები აქ.

ბოლოს ვილოცე და უფალს ვთხოვე, შენ გადაწყვიტე, უფალო, ხომ ხედავ, ჩემი გონება ვერ წვდება ამდენს-მეთქი. იმ ღამესვე კარგად დამეძინა და უფალმა ისმინა ჩემი ლოცვა. მეორე დღეს ყველა გადაწყვეტილება უმტკივნეულოდ მივიღე. აქაც ქართველებმა იმარჯვეს. ბოკერიამ არტაკის პირით შემომითვალა, თუ ძმა ხარ, არსად წახვიდე, დამიჯერე, მაგ გულზე რამე რომ მოგივიდეს, ამ დროს რა გიშველოო და გელამ ალტერნატიულ პროტოკოლზე კახურად მომიჭრა, ჩემს ძმას არ გავუკეთებდი მაგას ამ საერთაშორისო პროტოკოლის არსებობის პირობებშიო.

უმტკივნეულოდვე მოვნახეთ მოსკოვში კლინიკა, რომელსაც ჩემი დიდი ხნის მეგობარი, ლენა ბრუსილოვა ხელმძღვანელობს და მან მომიჩინა არაჩვეულებრივი ორი რუსი ჰემატოლოგი, ალექსეი ფიოდოროვი და რადიონ ტარნოვსკი, რომლებიც პაულინას და გელას შეეწყვნენ და მათთან ერთად შემიყვანეს უმძიმესი მკურნალობის ამ მრავალთვიან ზღვაში.

ამ პროცესში კამათიც არის, ზოგჯერ დაძაბულობაც, მაგრამ, აქამდე რომ ცოცხალი დავრჩი და კიდევ წინსვლის იმედი გვაქვს, უფლის უდიდესი სასწაულია, რომელსაც ის დედა-ეკლესიისა და ამდენი ხალხის ლოცვის წყალობით და ამ საოცარი ექიმების ხელით ახდენს.

მაქვს დილის და საღამოს საათები, როდესაც ადამიანს ვგავარ და მაშინ ვცდილობ, სხვებს დავეხმარო და საქმე ვაკეთო – ოჯახის იქნება ის, თუ ქვეყნის, მათ შორის, გვაქვს რეგულარული ონლაინ შეხვედრები ჩვენს მხარდამჭერებთან და სხვადასხვა დარგის მეცნიერებთან, თუ როგორ ვუშველოთ ქვეყანას, და ყველას, ვისაც მართლა აინტერესებს რაიმე, გარდა „რა გვეშველება“-ს და „ჰე, მამულო, დაღუპულო“-ს მოთქმისა და ინტერნეტში ჩემთვის გამამხნევებელი კომენტარების წერის და სიმბოლოების გზავნისა – რისთვისაც მთელი გულით გმადლობთ – ძალიან გირჩევდით, რომ გაიაროთ რეგისტრაცია ვებგვერდზე http://eri.ge/register/ და დაესწროთ მათ, ბევრ საინტერესოს შეიტყობთ და გაიგებთ: როგორ შეგიძლიათ ჩვენს საერთო, სახალხო საქმეში წვლილის შეტანა, დამოუკიდებლად თქვენი შეძლებისა და ასაკისა და მხოლოდ თქვენი სურვილიდან გამომდინარე – მოთქმის გარდა, რამე ვაკეთოთ ერთად. თითო ასეთი „ზუმის“ კონფერენცია 100 კაცზე მეტს ვერ იტევს, და ამიტომ, შეიძლება, ცოტა დაცდაც მოგიწიოთ, მაგრამ, თუ დარეგისტრირდებით, აუცილებლად შევხვდებით და თქვენს კითხვებსაც გავცემთ პასუხს მე და ჩემი მეგობრები.

ჩემს ექიმებს რომ დავუბრუნდეთ, მადლობა ნათქვამია, მაგრამ, ვალში ვარ ამ ხალხთან და გთხოვთ, მოიხსენიოთ ისინი თქვენს წმინდა ლოცვებში.

თუ გახსოვთ, მე იმ რამდენიმე კაცსაც ვუთხარი მადლობა, ვინც ამ განსაცდელში ფინანსურად დამიდგა გვერდში ჩუმად, რადგან, მიუხედავად იმისა, რომ ამაზე ბევრად მეტი მქონდა გაცემული ათასობით უცნობ ადამიანზე – სატრაბახოდ არ ვამბობ – იმ წლებში, როდესაც საშუალება იყო, ამ მომენტში ამისათვის მზად არ ვიყავი. მაგრამ, ეს სულ ცალკე თემაა და თუ გახსოვთ, მე განზრახ არ დავასახელე ამ კაცების სახელები, იმიტომ, რომ თავად ვიცი, როგორი რიგები დგება, მათ შორის რამდენი აფერისტისგანაც, როდესაც ხმა გავარდება, რომ ვინმეს დაეხმარე. ღმერთი და, იმედია, მე და ჩემი ოჯახიც, მაგ კაცებს ამ სიკეთეს არ „შევარჩენთ“ და როგორც კი შევძლებთ, დავუბრუნებთ, მაგრამ, ძალიან გული ამიჩუყა მათმა ქცევამ. მე არავისთვის არაფერი მითხოვია, თვითონ მოვიდნენ და მკითხეს, რითი დაგიდგეთ გვერდშიო და ჩემს პასუხზე, რითიც გინდათ, ოღონდ, იმ პირობით, რომ უფლებას მომცემთ, როცა შევძლებ, დაგიბრუნოთ-მეთქი, ყველას ეცინებოდა. პირველმა, ვინც ეს გააკეთა, ასევე ჩემი უახლოესი და უსაყვარლესი მეგობარი ქალბატონის მეუღლემ, ვისაც მთელი საქართველო იცნობს, მითხრა, კარგი რა, ლევან, შენ ჩემს ადგილას რას იზამდი, ან რა გიკეთებია მთელი ცხოვრება მაგის მეტიო და ამ საოცარ ქცევაშიც უფალმა დამანახა თავისი უსაზღვრო სიტკბოება და მერამდენედ ამიხსნა მე უღირსს, რომ „რასაცა გასცემ, შენია; რას არა, დაკარგულია“, როგორც მისით შთაგონებული ჩვენი კოსმიური გენიოსი წერს.

გთხოვთ, მოიხსენიოთ მონა ღვთისა გელა და ჩემი ექიმები, წინ გრძელი და მძიმე ბრძოლა გველის და რამდენიც არ უნდა არ-დავნებდე მე ამ ყველაფერს, უფლის ხელშია ყველაფერი, დიდება მის ნებას და სახელს, ზოგჯერ მეჩვენება, რომ მისი ხელია ეს ხალხი ჩემთვის, გარდა იმ სათნო მამებისა, რომლებიც აქ სახლში მაზიარებენ, ზეთს მცხებენ და ჩემთვის ლოცულობენ, რაც უდავოდ არის ჩემი მთავარი მკურნალობა, ურომლისოდაც მეორე ფუჭი იქნებოდა.

იმედია, ხვალამდე.

©️ ლევან ვასაძე

? 28.10.2021

? Christina Pushaw – Don’t underestimate the threat of Georgia’s “knight in shining armour” (June 2019): https://www.neweurope.eu/article/dont-underestimate-the-threat-of-georgias-knight-in-shining-armour/